Και αυτό είναι καλό, έτσι δεν είναι; Κάποιοι θα βιαστούν να απαντήσουν: «μα θέλει και ερώτημα;» Κάποιοι άλλοι ωστόσο, μπορεί να πάρουν μιά βαθιά αναπνοή και να απαντήσουν: «εξαρτάται!».

Εξαρτάται; Από τι εξαρτάται; Μα, φυσικά, από τη χρήση που θα κάνουμε. Διότι έχει και ο τουρισμός τα όριά του. Μα καλά, εμείς κάνουμε χρήση ή οι τουρίστες; Αυτοί δεν είναι μάλλον που θάπρεπε να προσέχουν;

Και όμως, από εμάς εξαρτάται η διαχείριση του τουριστικού μας προϊόντος. Οι τουρίστες απλά ακολουθούν τις οδηγίες χρήσεως που τους έχουμε ετοιμάσει. Μέχρι τώρα οι επισκέπτες στη χώρα μας προσελκύονται ιδίως από την υψηλή ποιότητα του τουριστικού μας προϊόντος.

Στις Κυκλάδες, για παράδειγμα, τους προσελκύει η μοναδικότητα του φυσικού νησιωτικού χαρακτήρα και του περιβάλλοντος γενικότερα, ο ανέμελος και φιλόξενος χαρακτήρας των κατοίκων και η λιτή και λειτουργική αρχιτεκτονική των χωριών τους. Αυτά είναι τα βασικά συστατικά «της ζήτησης» και τα περισσότερα νησιά μας, ευτυχώς, τα διατηρούν αναλλοίωτα. Διότι αυτά είναι που συνθέτουν την ποιότητα του τουριστικού μας προϊόντος, θεματοφύλακες του οποίου δεν είναι μόνο οι υπέροχες μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις που ενσαρκώνουν την τουριστική μας «προσφορά». Είμαστε όλοι εμείς που αγαπάμε τη χώρα  και τον τόπο μας. Και πιο έμπρακτα και απλά, όποιοι από μας δεν πετάμε πλαστικά μπουκάλια στην παραλία και δεν τρέχουμε με 100 σε δρόμους που το όριο είναι στα 50.

Και αυτά δεν ισχύουν μόνο για τις Κυκλάδες. Ισχύουν για ολόκληρη τη χώρα.

Τι θα συμβεί όμως, αν αυτά τα χαρακτηριστικά αρχίσουν να αλλοιώνονται με την χωρίς όρια και ανεξέλεγκτη ανάπτυξη, στα οποία μπορεί να μας οδηγήσει η απληστία και η νοοτροπία « της αρπαχτής»;

Ε τότε, απλά, και η ζήτηση θα αναπροσαρμοστεί.

Αν διαπιστώσουν οι τουρίστες ότι η ποιότητα της φιλοξενίας, της εστίασης ή της διαχείρισης των υποδομών και των υπηρεσιών, από το οδικό δίκτυο μέχρι την αποκομιδή των απορριμάτων αρχίζει να υπολείπεται, τότε απλά θα αρχίσουν να στρέφονται προς άλλους προορισμούς. Δεν αρκεί λοιπόν να αναχωρούν ικανοποιημένοι αλλά πρέπει να θέλουν και να επιστρέψουν και να είναι έτοιμοι να το γράψουν και στο trip advisor.

Καλά, «η προσφορά» δεν πρέπει και αυτή να προσαρμόζεται στη ζήτηση;

Μα, φυσικά. Ωστόσο, αν αρχίσουμε ή συνεχίσουμε να επιβαρύνουμε ανεξέλεγκτα τις υποδομές μας με μεγαλύτερα η περισσότερα λιμάνια και με μεγαλύτερους διαδρόμους προσγείωσης των αεροπλάνων χωρίς να έχουμε παράλληλα τη δυνατότητα να βελτιώνουμε την επάρκεια και την ποιότητα των υποδομών υγείας, ύδρευσης και αποχέτευσης ή τις υπηρεσίες αποκομιδής απορριμάτων, η βασική οδηγία χρήσεως που απευθύνουμε στους τουρίστες μας απλουστεύεται επικίνδυνα: « sorry guys, αλλά εδώ πλέον θέλουμε μαζικό τουρισμό».

Μα καλά, και τι πρέπει να κάνουμε για να προσαρμόσουμε καλύτερα την προσφορά;

Απλά, να  συντηρούμε την ποιότητα του τόπου μας και των υπηρεσιών, η οποία βασικά συμπίπτει με την ποιότητα ζωής που θέλουμε για τους μόνιμους κατοίκους. Να αναπτύσσουμε, για παράδειγμα, και να εξελίσσουμε τις υποδομές υγείας τόσο για τους μόνιμους κατοίκους όσο και για τους επισκέπτες ή, ακόμη, τα μέτρα προστασίας των πεζών από τα τροχοφόρα, να φροντίζουμε και να συντηρούμε το φυσικό περιβάλλον και να αξιοποιούμε τους αρχαιολογικούς μας χώρους.

Με μία φράση, θα λέγαμε ότι πρέπει να εστιάσουμε σε δράσεις και πρωτοβουλίες οι οποίες, με γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη,  τονίζουν την προσήλωσή μας στην ποιότητα ζωής του τόπου μας και στην φυσιογνωμία του. Αυτά είναι τα όρια που πρέπει εμείς οι ίδιοι να βάζουμε στην ανάπτυξη του τουρισμού, αν δεν θέλουμε ν’ αρχίσουμε να πριονίζουμε το κλαδί πάνω στο οποίο είμαστε όλοι καθισμένοι.